NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG OD DNIA 1 STYCZNIA 2013 R. - Najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług z dnia 1 stycznia 2013
Zmiany te wynikają przede wszystkim z:
1) ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeńadministracyjnych
w gospodarce (Dz. U. poz. 1342), zwaną dalej „ustawą deregulacyjną”,
2) ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją
ustawy budżetowej,
3) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień
z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U.
poz. 1382),
4) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur,
sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają
zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1428),
5) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów
i usług,
6) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie wzoru
zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku należnego (Dz. U.
poz. 1451),
7) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów
i usług,
8) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur
w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi
podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej.
I. METODA KASOWA (zmiany w art. 21 ustawy o VAT)
Zmiany dotyczące kasowej metody rozliczeń zostały wprowadzone do ustawy o VAT art. 11
ustawy deregulacyjnej.
OBOWIĄZEK PODATKOWY
Podstawową zmianą w tym zakresie jest zniesienie 90-dniowego terminu, po upływie którego
mały podatnik, pomimo nieuregulowania należności przez jego kontrahenta, obowiązany był
do rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonanych dostaw towarów i świadczonych usług.
W wyniku wprowadzonych zmian mały podatnik rozliczający się metodą kasową będzie
obowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonanych dostaw towarów i świadczenia
usług, co do zasady, dopiero w momencie, gdy kontrahent ureguluje należnośćza towar lub
usługę.
Uwaga
Wyżej opisana zasada dotyczy wyłącznie małego podatnika rozliczającego się metodą
kasową, którego kontrahentem jest podatnik VAT czynny.
Jeżeli natomiast kontrahentem małego podatnika rozliczającego się metodą kasową jest
podmiot inny niżpodatnik VAT czynny, obowiązek rozliczenia podatku VAT powstanie
z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, a w przypadku jej braku w 180. dniu, licząc
od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Wyżej opisane zasady rozliczania podatku VAT stosuje się do czynności wykonanych
w okresie, w którym podatnik stosuje kasową metodę rozliczeń.
Podstawa prawna: art. 21 ust. 1 i 2 ustawy o VAT
Nowa metoda kasowego rozliczania nie będzie miała zastosowania – tak jak dotychczas – do:
- dostawy towarów za pośrednictwem automatów,
- świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą żetonów, kart telefonicznych
i innych jednostek uprawniających do korzystania z tych usług w systemie
przed płaconym,
- otrzymania dotacji, subwencji oraz innych dopłat o podobnym charakterze, oraz
- wewnątrz wspólnotowej dostawy towarów i przemieszczeń towarów do magazynów
konsygnacyjnych.
We wszystkich ww. przypadkach, wyłączonych z kasowego rozliczania, obowiązek
podatkowy będzie powstawał na zasadach ogólnych.
Podstawa prawna: art. 21 ust. 6 ustawy o VAT
ODLICZANIE PODATKU NALICZONEGO
Ustawa deregulacyjna zmodyfikowała równieżzasady odliczeń podatku naliczonego
dokonywanych przez małego podatnika rozliczającego się metodą kasową.
Tak jak obecnie podatnicy ci będą mieli prawo do odliczenia podatku naliczonego od
dokonywanych przez nich zakupów towarów i usług w rozliczeniu za kwartał, w którym
uregulowali całą należność wynikającą z faktury. Nowością w zakresie odliczania podatku
jest umożliwienie odliczenia podatku naliczonego z faktury zapłaconej w części.
Uregulowanie należności w części będzie uprawniało małego podatnika do odliczenia
podatku naliczonego w wysokości odpowiadającej części uregulowanej należności.
Dodatkowo zmianie uległa zasada odliczania podatku naliczonego wynikającego
z dokumentów celnych. Od dnia 1 stycznia 2013 r. odliczanie podatku z dokumentów celnych
będzie odbywało się według zasad ogólnych, tj. co do zasady w okresie rozliczeniowym,
w którym mały podatnik stosujący metodę kasową otrzymał taki dokument.
Podstawa prawna: art. 86 ust. 16 ustawy o VAT
Uwaga
Zasady dotyczące odliczania podatku przez małego podatnika rozliczającego się metodą
kasową dotyczą faktur otrzymanych w okresie, w którym podatnik stosuje kasową metodę
rozliczeń.
Podstawa prawna: art. 86 ust. 17 i 18 ustawy o VAT
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
Do czynności dokonanych przez małych podatników rozliczających się metodą kasową przed
dniem 1 stycznia 2013 r. zastosowanie będą miały dotychczasowe zasady rozliczeń (nowe
zasady będą obowiązywać małych podatników dopiero w stosunku do czynności
dokonywanych od dnia 1 stycznia 2013 r.).
Odnośnie natomiast kwestii odliczania przez tych podatników podatku naliczonego
wynikającego z dokumentów celnych, to należy wskazać, że podatek naliczony wynikający
4
z tych dokumentów otrzymanych przez małego podatnika do końca 2012 r. będzie odliczany
na „starych” zasadach.
Podstawa prawna: art. 22 ust. 1 i 2 ustawy deregulacyjnej
Ważne
Wszystkie zawiadomienia o wyborze metody kasowej, złożone przed dniem 1 stycznia
2013 r. zachowają swą moc dla celów stosowania „nowej” metody kasowej.
Jeżeli jednak podatnik nie chce korzystać z rozliczania kasowego według nowych zasad może
z tej metody zrezygnować od dnia 1 stycznia 2013 r. pod warunkiem że zawiadomi o tej
decyzji naczelnika urzędu skarbowego do dnia 15 stycznia 2013 r.
Podatnicy, którzy dotychczas nie korzystali z kasowej metody rozliczeń, a będą chcieli ją
wybrać od dnia 1 stycznia 2013 r. muszą zawiadomić o tym zamiarze naczelnika urzędu
skarbowego również do dnia 15 stycznia 2013 r.
Podstawa prawna: art. 22 ust. 3-5 ustawy deregulacyjnej
DEKLARACJE
Nie ulegają zmianie zasady składania deklaracji przez małych podatników. Mali podatnicy
stosujący kasową metodę rozliczeń, tak jak dotychczas, rozliczają się za okresy kwartalne
składając deklaracje w urzędzie skarbowym w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po
każdym kolejnym kwartale.
Podstawa prawna: art. 99 ust. 2 ustawy o VAT
FAKTURY
Od dnia 1 stycznia 2013 r. zmianie ulegają również zasady dotyczące faktur wystawianych
przez małych podatników stosujących kasową metodę rozliczeń. Zmiany te zostały
wprowadzone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniającym
rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur,
sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania
zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Mały podatnik, rozliczający się metodą kasową, będzie obowiązany do zamieszczenia
w treści wystawianych faktur oznaczenia „metoda kasowa” w miejsce dotychczasowego
oznaczenia „Faktura VAT-MP”. Nie będzie natomiast obowiązany do zamieszczania
terminów płatności należności określonej w fakturze.
Szczegółowe omówienie zmian z tego zakresu zostało zawarte w odrębnej broszurze.
Ważne
W związku ze zmianą w zakresie powstania obowiązku podatkowego u małych podatników
rozliczających się metodą kasową, od dnia 1 stycznia 2013 r. zmianie uległy również zasady
odliczania podatku z faktur wystawionych przez małych podatników. W przypadku nabycia
towarów i usług od małego podatnika rozliczającego się metodą kasową podatnik będzie
mógł odliczyć kwotę podatku naliczonego określoną w tej fakturze w rozliczeniu za okres
rozliczeniowy, w którym uregulował należność na rzecz małego podatnika.
Uregulowanie należności w części będzie go uprawniało do odliczenia podatku naliczonego
w tej części.
Podstawa prawna: § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku
od towarów i usług (§ 18 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.
w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz. U. Nr
73, poz. 392, z późn. zm.).
II. ULGA NA ZŁE DŁUGI (zmiany w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT)
Od początku 2013 r. w wyniku zmian wprowadzonych do ustawy o VAT ustawą
deregulacyjną obowiązywać będą nowe zasady stosowania tzw. ulgi na złe długi, które
pozwolą na korzystanie z tej instytucji w uproszczony sposób.
REGULACJE DOTYCZĄCE WIERZYCIELA
Zgodnie z nowymi regulacjami podatnik (wierzyciel) będzie miał prawo do skorygowania
podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia
usług na terytorium kraju w przypadku nieuregulowanych wierzytelności, od których terminu
płatności upłynęło 150 dni (a nie jak obecnie 180 dni).
Podstawa prawna: art. 89a ust. 1 i 1a ustawy o VAT
Dokonanie takiej korekty będzie zatem możliwe w rozliczeniu za okres, w którym upłynął
150. dzień od terminu płatności wierzytelności, pod warunkiem jednak, że do dnia złożenia
deklaracji, w której dokonuje się korekty, wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w
jakiejkolwiek formie. Oczywiście wierzyciel może zrealizować przysługujące mu prawo do
korekty w terminie późniejszym, jednak należy mieć na uwadze, że korekta ta może być
dokonana wyłącznie w ciągu 2 lat, licząc od końca roku, w którym została wystawiona
faktura dokumentująca nieuregulowaną wierzytelność.
Podstawa prawna: art. 89a ust. 2 pkt 5 i ust. 3 ustawy o VAT
Zasada dokonania powrotnej korekty w przypadku uregulowania przez kontrahenta całości
lub części należności pozostała bez zmian. Nadal zatem w przypadku, gdy po złożeniu
deklaracji, w której wierzyciel dokonał korekty, jego kontrahent ureguluje należność bądź
należność ta zostanie zbyta w jakiejkolwiek formie podatnik (wierzyciel) będzie miał
obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego. Korekta ta
będzie dokonywana w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana przez
kontrahenta lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności korekta będzie
dokonywana w odniesieniu do tej części.
Podstawa prawna: art. 89a ust. 4 ustawy o VAT
Zmianie natomiast uległy warunki dokonywania przez wierzyciela korekty podstawy
opodatkowania oraz podatku należnego:
1. Odstąpiono od obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze skorygowania przez
wierzyciela podstawy opodatkowania oraz podatku należnego. Rezygnacja z tego
warunku oznacza, że wierzyciel w celu skorzystania z ulgi na złe długi nie będzie już
uzależniony od uzyskania potwierdzenia odbioru przez dłużnika ww. zawiadomienia.
2. Zrezygnowano z obowiązku zawiadamiania dłużnika o dokonanej korekcie i przesyłania
kopii takiego zawiadomienia do organu podatkowego.
3. Zmodyfikowano i uzupełniono warunki dokonania korekty. Zgodnie z nowymi
wymogami na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji, w której dokonuje się
korekty:
- wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT
czynni oraz,
- dłużnik nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
Podstawa prawna: art. 89a ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT
Uwaga
W celu weryfikacji warunku dotyczącego niepozostawania dłużnika w trakcie postępowania
upadłościowego lub w trakcie likwidacji można skorzystać z bazy Centralnej Ewidencji
i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiIDG) lub Krajowego Rejestru Sądowego
(KRS), które udostępniane są w Internecie w trybie on-line (vide: www.ceidg.gov.pl lub
4. Zmodyfikowano zasadę zawiadamiania organu podatkowego o dokonanej korekcie.
Wierzyciel, tak jak obecnie, do deklaracji w której dokonuje korekty będzie obowiązany
załączyć informację o dokonanej korekcie, wskazując w niej kwoty korekty oraz dane
dłużnika. Nowością w tym zakresie jest określenie urzędowego wzoru takiego
zawiadomienia (VAT–ZD) oraz zaznaczenie w deklaracji podatkowej (dla dokonujących
korekty obowiązuje nowy wzór deklaracji), że taką korektę składa.
Podstawa prawna: art. 89a ust. 5 ustawy o VAT
Ważne
Wzór zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku należnego
(VAT-ZD) został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r.
w sprawie wzoru zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku
należnego.
Uwaga
W myśl nowych regulacji podatnik (wierzyciel) decydując się na skorzystanie z „ulgi na złe
długi” będzie korygował zarówno podatek należny jak i podstawę opodatkowania.
W związku z tym należy pamiętać, że dokonywana korekta podstawy opodatkowania będzie
miała wpływ w roku jej dokonywania na wysokość rocznego obrotu, a tym samym na
proporcję ustalaną na podstawie art. 90 ustawy o VAT przez podatnika korzystającego
z proporcjonalnego odliczania.
REGULACJE DOTYCZĄCE DŁUŻNIKA
Zgodnie z nowymi regulacjami podatnik (dłużnik) będzie miał obowiązek skorygowania
całości (lub części) uprzednio odliczonego podatku naliczonego wynikającego z faktury jeżeli
nie ureguluje całości (lub części) należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej
płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Uwaga
Obowiązek dokonania korekty ciąży na dłużniku niezależnie od faktu, czy jego wierzyciel
skorzystał z ulgi na złe długi, czy też nie.
Zmianie uległ również moment dokonania przez dłużnika korekty podatku. Zgodnie
z nowymi przepisami korekta powinna być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym
upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Oznacza to, że dłużnik będzie dokonywał korekty podatku na bieżąco, bez konieczności
„cofania” się do okresu rozliczeniowego, w którym pierwotnie odliczył podatek wynikający
z niezapłaconej faktury.
Podstawa prawna: art. 89b ust. 1 ustawy o VAT
Dłużnik nie będzie zobowiązany do dokonania korekty tylko wówczas, gdy ureguluje
należność najpóźniej w ostatnim dniu tego okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150.
dzień od dnia upływu płatności tej należności.
Podstawa prawna: art. 89b ust. 1a ustawy o VAT
Nie uległa natomiast zmianie możliwość powrotnego dokonania korekty (w całości lub
w części) mającej na celu zwiększenie podatku naliczonego w sytuacji uregulowania przez
dłużnika należności (całości lub jej części). Dłużnik jest jednak obowiązany zaznaczyć
w deklaracji podatkowej (w nowym wzorze), że dokonuje takiej powrotnej korekty.
Podstawa prawna: art. 89b ust. 4 ustawy o VAT
Uwaga
W przypadku stwierdzenia przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej, że dłużnik
nie dokonał stosownej korekty podatku naliczonego ustalona zostanie sankcja w wysokości
30% kwoty podatku naliczonego podlegającego korekcie.
Sankcja ta nie będzie nakładana jedynie w przypadku osób fizycznych, które będą podlegać
z tego samego tytułu odpowiedzialności karnej na gruncie Kodeksu karnego skarbowego.
Podstawa prawna: art. 89b ust. 6 ustawy o VAT
REGULACJE DOTYCZĄCE ZARÓWNO WIERZYCIELA JAK I DŁUŻNIKA
Ważne
Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. zmieniającym rozporządzenie
w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług określono nowe
wzory deklaracji podatkowych VAT-7, VAT-7K oraz VAT-7D. Podatnicy (zarówno
wierzyciel jak i dłużnik) składając deklaracje podatkowe, w których dokonują korekty
z tytułu nieuregulowanych wierzytelności będą obowiązani zastosować nowy wzór deklaracji.
Z uwagi na znaczne opóźnienia w regulowaniu należności przez dłużników możliwe będą
sytuacje, w których ich uregulowanie będzie miało miejsce już po zmianie statusu
podatników, tj. z podatników VAT czynnych na podatników VAT zwolnionych. W takiej
sytuacji podatnicy zwolnieni z podatku VAT po otrzymaniu lub uregulowaniu należności
będą odpowiednio obowiązani lub uprawnieni do dokonania korekty podatku w złożonej,
wyłącznie na tę okoliczność, deklaracji podatkowej.
Podstawa prawna: art. 99 ust. 7 ustawy o VAT
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
Nowe zasady stosowania tzw. ulgi na złe długi mają zastosowanie do wierzytelności, które
powstaną od dnia 1 stycznia 2013 r. oraz do wierzytelności powstałych przed tą datą, których
nieściągalność została uprawdopodobniona (zgodnie z nowymi zasadami) już w 2013 r., tj.
w 2013 r. upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu ich płatności.
W praktyce oznacza to, że nowe zasady będą miały zastosowanie do nieuregulowanych
należności z terminem płatności określonym w umowie lub na fakturze na dzień 4 sierpnia
2012 r. lub późniejszym.
Uwaga
Stosowanie nowych zasad do wierzytelności, których nieściągalność została
uprawdopodobniona w 2013 r. czyli w 2013 r. upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu
ich płatności oznacza, że dłużnik będzie obowiązany do dokonania korekty podatku
naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym ten 150. dzień upłynął. Jeżeli zatem ten 150.
dzień upłynie w styczniu 2013 r. to już w deklaracji za ten miesiąc lub pierwszy kwartał
2013 r. (jeśli podatnik rozlicza się kwartalnie) wystąpi obowiązek dokonania korekty.
Podstawa prawna: art. 23 ustawy deregulacyjnej
10
III. „KREDYT POD ZWROT VAT” (zmiany w art. 87 ustawy o VAT oraz w art. 76b
ustawy Ordynacja podatkowa)
Od dnia 1 stycznia 2013 r. ustawą deregulacyjną w wyniku zmian przepisów regulujących
kwestię zwrotów podatku VAT oraz przepisów Ordynacji podatkowej wprowadzono nowy
mechanizm tzw. kredyt pod zwrot VAT.
Zgodnie z nowymi przepisami kredyt udzielony podatnikowi przez bank lub spółdzielczą
kasę oszczędnościowo-kredytową będzie mógł być zabezpieczony na środkach pieniężnych
z tytułu przysługującego podatnikowi prawa do zwrotu podatku VAT.
W celu zastosowania takiego mechanizmu podatnik wraz z deklaracją z wykazanym zwrotem
podatku obowiązany jest złożyć do naczelnika urzędu skarbowego nieodwołalne
upoważnienie do przekazania należnego mu zwrotu podatku VAT na wskazany rachunek
banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
Uwaga
Nieodwołalne upoważnienie musi być potwierdzone przez bank lub spółdzielczą kasę
oszczędnościowo-kredytową, na rzecz których ma być dokonany zwrot podatku.
Podstawa prawna: art. 87 ust. 2 ustawy o VAT
Upoważnienie do przekazania zwrotu na rachunek banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej powinno zawierać co najmniej:
- datę wystawienia,
- imię i nazwisko lub nazwę podatnika, nazwę banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej udzielających kredytu oraz ich adresy,
- numery identyfikacji podatkowej podatnika i banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej,
- rachunek banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, na który ma być
przekazany zwrot,
- wskazanie deklaracji podatkowej, której dotyczy upoważnienie,
- wskazanie kwoty zwrotu podatku, która ma być przekazana jako zabezpieczenie kredytu,
- podpis podatnika.
Podstawa prawna: art. 87 ust. 10a ustawy o VAT
Ważne
Dokonanie zabezpieczenia kredytu środkami pieniężnymi z tytułu przysługującego
podatnikowi prawa do zwrotu podatku VAT będzie możliwe przy spełnieniu warunku, że
w dniu złożenia deklaracji z wykazanym zwrotem podatku VAT, w stosunku do podatnika nie
jest prowadzone postępowanie zmierzające do ustalenia lub określenia wysokości zobowiązań
podatkowych.
Podstawa prawna: art. 76b § 2 ustawy Ordynacja podatkowa
Bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa ma pierwszeństwo do otrzymania
zwrotu będącego zabezpieczeniem kredytu przed zaliczeniem tego zwrotu na poczet
zaległych i bieżących zobowiązań podatkowych ujawnionych po złożeniu deklaracji
wykazującej zwrot podatku. Roszczenia z tytułu zabezpieczonego kredytu mają też
pierwszeństwo przed realizacją zajęcia wierzytelności z tytułu zwrotu podatku
w postępowaniu egzekucyjnym, otrzymanego przez organ podatkowy po dniu złożenia
deklaracji wykazującej zwrot.
Podstawa prawna: art. 76b § 4 ustawy Ordynacja podatkowa
Bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa jest upoważniona do uzyskiwania, za
pisemną zgodą podatnika, zaświadczeń z organu podatkowego o wskazanych sprawach
podatkowych w związku z udzielaniem przez bank lub kasę kredytu „pod zwrot”,
a w szczególności o kwotach i terminach dokonywanych zwrotów oraz zajęciach
egzekucyjnych wierzytelności z tytułu zwrotu podatku.
Podstawa prawna: art. 306ha ustawy Ordynacja podatkowa
Przekazanie zwrotu podatku wraz z jego ewentualnym oprocentowaniem bankowi lub
spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej traktuje się na równi z przekazaniem zwrotu
na rachunek podatnika.
Podstawa prawna: art. 76b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa
-
TRANSAKCJE TRANSGRANICZNE
Wprowadzenie z dniem 1 stycznia 2013 r. zmian w zakresie transakcji transgranicznych
wynika z implementacji stosownych przepisów dyrektywy Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca
2010 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od 12
wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz. UE L 189
z 22.07.2010, str. 1) oraz nieimplementowanych dotychczas przepisów dyrektywy Rady
2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do
miejsca świadczenia usług (Dz. Urz. UE L 44 z 20.02.2008, str. 11).
Omówione poniżej zmiany zostały również wprowadzone ustawą deregulacyjną.
MOMENT POWSTANIA OBOWIĄZKU PODATKOWEGO PRZY WDT/WNT
Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie i w wewnątrzwspólnotowym
nabyciu towarów będzie powstawał tak jak dotychczas z chwilą wystawienia faktury
dokumentującej te transakcje, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów lub w którym dokonano dostawy towaru,
będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (przy czym wydłużono termin na
wystawienie faktury dokumentującej te transakcje do 15. dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym dokonano tej dostawy lub wyświadczono te usługi).
Nowością natomiast jest uregulowanie kwestii ciągłych dostaw towarów z jednego państwa
członkowskiego do drugiego, które obejmują okres dłuższy niż jeden miesiąc. Od dnia
1 stycznia 2013 r. dostawy te uznawane będą za dokonane na koniec każdego miesiąca, do
czasu zakończenia dostawy tych towarów.
W związku ze zmianami w zakresie określania momentu powstania obowiązku podatkowego
wynikającymi ze zmiany przepisów unijnych odstąpiono od określania momentu powstania
obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem
wewnątrzwspólnotowej dostawy lub nabycia towarów (otrzymanie tego rodzaju zapłaty nie
może już rodzić obowiązku podatkowego). Dla otrzymywanych ww. zapłat nie będą też już
wystawiane faktury.
Przykład:
Polski podatnik otrzymał w dniu 25 stycznia 2013 r. zaliczkę na poczet
wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (telewizorów) do Czech, która ostatecznie miała
miejsce w dniu 2 lutego 2013 r. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od dnia 1 stycznia
2013 r. obowiązek podatkowy z tytułu WDT powstanie z chwilą wystawienia faktury
dokumentującej transakcję wewnątrzwspólnotową (najpóźniej 15 marca), a nie w związku
z otrzymaniem zapłaty w styczniu.
Wprowadzone zmiany stanowią implementację ww. dyrektywy Rady UE 2010/45/UE i mają
zapewnić terminowość wykazywania oraz jednolitość danych zawartych w informacjach
podsumowujących.
Podstawa prawna art. 20 ust. 1-3 oraz ust. 5-7 ustawy o VAT
Uwaga
Z uwagi na fakt, że od początku 2013 r. zaliczki nie rodzą już obowiązku podatkowego
w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów lub wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów,
wprowadzono przepis przejściowy regulujący kwestię otrzymanych zaliczek przed zmianą
przepisów w tym zakresie.
W przypadku WDT i WNT, w stosunku do których przed dniem 1 stycznia 2013 r. uiszczono
zaliczkę udokumentowaną fakturą, do podstawy opodatkowania transakcji
wewnątrzwspólnotowych nie wlicza się kwoty tej zaliczki, która przed wejściem w życie
zmienionych regulacji spowodowała powstanie obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania
całości lub części zapłaty przed dokonaniem transakcji wewnątrzwspólnotowych
(na podstawie art. 20 ust. 3 lub 7 ustawy o VAT).
Podstawa prawna - art. 20 ustawy deregulacyjnej
MIEJSCE ŚWIADCZENIA USŁUG WYNAJMU ŚRODKÓW TRANSPORTU
Wprowadzone od dnia 1 stycznia 2013 r. zmiany w zakresie określenia miejsca świadczenia
usług wynajmu środków transportu, dokonane w art. 28j ustawy o VAT, wynikają
z konieczności implementacji art. 4 ww. dyrektywy Rady UE 2008/8/WE i odnoszą się do
wynajmu innego niż krótkoterminowy.
Dotychczas w przepisie art. 28j ustawy o VAT uregulowane były wyłącznie sytuacje
krótkoterminowego wynajmu środków transportu (przez okres nieprzekraczający 30 dni,
a w przypadku jednostek pływających – nieprzekraczający 90 dni). Miejscem świadczenia
tych usług jest miejsce, w którym środki te są faktycznie oddane do dyspozycji usługobiorcy.
Od początku 2013 r. w przypadku usług wynajmu środków transportu, innych niż wynajem
krótkoterminowy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami – miejscem świadczenia
tych usług będzie miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania
lub zwykłe miejsce pobytu.
Z kolei miejscem świadczenia usług polegających na wynajmie statku rekreacyjnego,
innego niż wynajem krótkoterminowy, na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem – będzie
miejsce, w którym statek rekreacyjny jest faktycznie oddawany do dyspozycji usługobiorcy,
pod warunkiem że usługodawca faktycznie świadczy tę usługę ze swojej siedziby lub stałego
miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, znajdujących się w miejscu tego oddania.
Podstawa prawna - art. 28b ust. 1 oraz art. 28j ustawy o VAT
Przykład 1:
Niemiecki konsument, niebędący podatnikiem, wynajmuje samochód w Polsce na okres
dwóch miesięcy. Miejscem świadczenia tej usługi będzie miejsce, gdzie usługobiorca posiada
siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, czyli Niemcy.
Przykład 2:
Czeski konsument, niebędący podatnikiem, wynajmuje w Gdyni statek rekreacyjny na pół
roku. Miejscem świadczenia usług będzie miejsce, w którym statek rekreacyjny został
konsumentowi faktycznie oddany do dyspozycji, tj. Polska, o ile usługa jest świadczona
z siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, znajdujących się
w miejscu faktycznego oddania statku rekreacyjnego do dyspozycji konsumenta.
PRZELICZANIE KWOT W WALUTACH OBCYCH NA ZŁOTE
Konieczność implementacji ww. dyrektywy 2010/45/UE spowodowała wprowadzenie
dodatkowego sposobu w zakresie przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych.
Dotychczas w przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania
zostaną określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu
średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień
roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Od dnia 1 stycznia 2013 r. zamiast zastosowania powyższego kursu, podatnik może wybrać
sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego
przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania
obowiązku podatkowego (w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się
z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro).
W sytuacji gdy podatnik wystawi fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego,
zastosowanie znajdzie zasada przeliczenia na złote według kursu średniego danej waluty
obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający
dzień wystawienia faktury (i odpowiednio ostatni kurs wymiany opublikowany przez
Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury).
Podstawa prawna - art. 31a ust. 1 i 2 ustawy o VAT
V. ZMIANY W ZAKRESIE FAKTUROWANIA
W związku z koniecznością implementowania zmian wprowadzonych ww. dyrektywą Rady
2010/45/UE zmianie uległy regulacje dotyczące dokumentowania czynności wykonywanych
przez podatników.
Zagadnienia te regulują następujące rozporządzenia Ministra Finansów:
1) z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku
niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy
towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów
i usług,
2) z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich
przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli
skarbowej.
Szczegółowe omówienie zmian wprowadzonych ww. rozporządzeniami zawiera odrębna
broszura.
VI. SAMOCHODY
Z uwagi na uwarunkowania budżetowe ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych
ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej przedłużono na okres 1 roku, tj. do końca
2013 r., dotychczas stosowane zasady dotyczące odliczania podatku VAT od nabycia
samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, paliwa do ich napędu,
a także innych wydatków eksploatacyjnych z nimi związanych.
Zatem w okresie od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. odliczanie podatku
VAT w ww. zakresie będzie odbywało się na zasadach analogicznych jak w 2012 r. i będzie
regulowane przepisami art. 3 – 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy
o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 247, poz.
1652, z późn. zm.).
-
ZMIANY W ZAKRESIE KAS REJESTRUJĄCYCH
Od 2013 r. zmienia się zakres zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Stosowne regulacje zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r.
16
w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas
rejestrujących (Dz. U. poz. 1382).
Szczegółowe omówienie zmian wprowadzonych ww. rozporządzeniem zawiera odrębna
broszura.
- «« poprz.
- nast.